Mikołaj Górecki, kompozytor.
Ur. w 1933 roku. Studiował kompozycję w klasie Bolesława Szabelskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (obecnie Akademii Muzycznej) w Katowicach (1955-60). W 1958 roku zadebiutował na II Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej ?Warszawska Jesień?, gdzie wykonano jego Epitafium op. 12 na chór mieszany i zespół instrumentalny. W 1960 roku jego Monologhi op. 16 na sopran i trzy grupy instrumentalne zdobyły I nagrodę na Konkursie Młodych Kompozytorów Związku Kompozytorów Polskich. W 1961 roku działał na polu muzycznym w Paryżu, gdzie jego I Symfonia „1959” op. 14 zdobyła I nagrodę na II Biennale Młodych.
Od 1965 roku pracował w PWSM w Katowicach, najpierw jako wykładowca, a od 1972 na stanowisku docenta; uczył czytania partytur, instrumentacji i kompozycji. W latach 1973-74 dzięki pomocy Deutscher Akademischer Austauschdienst przebywał w Berlinie. W latach 1975-79 roku rektor PWSM w Katowicach. W 1977 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego.
Laureat wielu nagród, m.in. I miejsce na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu w 1973 roku za Ad Matrem Op. 29 na sopran solo, chór mieszany i orkiestrę. Otrzymał Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki (III stopnia – 1965, I stopnia – 1969 i 1973), nagrodę Związku Kompozytorów Polskich za rok 1970, Nagrodę Państwową I stopnia (1976), Nagrodę Ministra Spraw Zagranicznych (1992). W 1994 roku Uniwersytet Warszawski przyznał mu tytuł doktora honoris causa. Laureat Nagrody TOTUS w 2002 roku w kategorii osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej za ?całokształt osiągnięć twórczych i rozsławienie polskiej szkoły muzycznej?.
Ważniejsze kompozycje: Pieśni o radości i rytmie na 2 fortepiany i orkiestrę 1956, Epitafium na chór i zespół instrumentalny 1958, Monologhi na sopran i 3 grupy instrumentalne 1960, Genesis – I Elementi per tre archi 1962, II Canti strumentali per 15 esecutori 1962, Trzy utwory w dawnym stylu na orkiestrę smyczkową 1963, Choros I na smyczki 1964, Refren na orkiestrę 1965, Muzyczka I-IV 1967-1971, II Symfonia ?Kopernikowska? na sopran, baryton, chór i orkiestrę 1972, psalm Euntes ibant et flebant na chór a cappella 1973, III Symfonia ?Symfonia pieśni żałosnych? na sopran i orkiestrę 1976, psalm Beatus vir na baryton, chór i orkiestrę 1979, Miserere na chór a cappella 1980, Kołysanki i tańce na skrzypce i fortepian 1982, Recitativa i ariosa. Lerchenmusik na klarnet, wiolonczelę i fortepian 1985, Totus Tuus na chór a cappella 1987, Concerto-Cantata na flet i orkiestrę 1992, Przybądź Duchu Święty na chór a cappella 1993; także pieśni maryjne, opracowania pieśni ludowych.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Krzysztof Zanussi. Reżyser filmowy, teatralny, operowy, scenarzysta.
Ur. w 1939 roku. Studiował fizykę na Uniwersytecie Warszawskim (1955-59) i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim (1959-62). Studia na Wydziale Reżyserii Łódzkiej Szkoły Filmowej ukończył w 1966 roku. Działał w amatorskim ruchu filmowym, realizując 11 filmów fabularnych, z których 9 uzyskało różne nagrody, m.in. Tramwaj do nieba (współreż. z W. Roniszem, 1958, Grand Prix na festiwalu studenckich etiud amatorskich), dyplomowa etiuda Śmierć prowincjała (1966, m.in. Srebrny Lew na MFF Wenecja, Złoty Dukan na MFF w Mannheim, Złota Aurelia na MFF w Vallidolid). Od 1980 kierownik artystyczny Zespołu Filmowego TOR, a następnie dyrektor Studia Filmowego TOR. W latach 1971-83 wiceprezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich, a w latach 1975-77 przewodniczący Rady Polskiej Federacji Dyskusyjnych Klubów Filmowych. Od 1987 członek Komitetu Kinematografii. Wykładał na wielu uczelniach filmowych, m.in. w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej i Filmowej w Łodzi, National Film School w Wielkiej Brytanii. Reżyseruje przedstawienia operowe i teatralne w Polsce, Niemczech, Szwajcarii, we Włoszech, Francji i Rosji. W 1990 roku został wybrany Prezydentem Federacji Europejskiej Realizatorów Audiowizualnych (FERA). Konsultant Komisji Pontyfikalnej ds. Kultury w Watykanie; był wiceprzewodniczącym Rady Programowej Polskiej Telewizji Publicznej. Był także Prezydentem Stowarzyszenia EUROVISIONI. Profesor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Członek Polskiego PEN Clubu, Europejskiej Akademii Filmowej i Papieskiej Akademii Sztuk Pięknych i Literatury.
Ważniejsze filmy: Struktura kryształu 1969, Życie rodzinne 1970, Iluminacja 1973, Barwy ochronne 1976, Spirala 1978, Constans 1980, Rok spokojnego słońca 1984, prod. Polska-RFN-USA, Stan posiadania 1989, Cwał 1996, Brat naszego Boga 1997, Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową 2000, Suplement 2002.
Autor książek, m.in. O montażu w filmie amatorskim 1968, Rozmowy o filmie amatorskim 1978, wspomnień Pora umierać 1999, Między jarmarkiem a salonem 1999.
Laureat Nagrody im. Andrzeja Munka przyznawanej przez Łódzką Szkołę Filmową, Nagrody Argentyńskiej Krytyki Filmowej za najlepszy debiut, Nagrody Federacji Argentyńskich Klubów Filmowych na MFF w Mar del Plata, Nagrody Miasta Vallidolid na MFF Religijnych i Humanistycznych w Vallidolid, Nagrody Specjalnej Jury na MFF w Panamie (za Strukturę kryształu), Grand Prix MFF Autorskich w San Remo (za Za ścianą), Nagrody Specjalnej Jury na FPFF Gdańsk-Gdynia za film Iluminacja; Grand Prix za najlepszy film i nagrody za scenariusz na FPFF Gdańsk-Gdynia za Barwy ochronne; Nagrody Jury na MFF Cannes i Nagrody Specjalnej Jury na FPFF Gdańsk-Gdynia za Constans; Nagrody Specjalnej Jury na MFF Wenecja za Imperativ; nagrody FIPRESCI na MFF w Moskwie za Suplement.
